فرهنگ امثال و تعابیر عربی- فارسی

این کتاب شامل مجموعه ای از مصطلحات و تعبیرات مورداستفاده در زبان عربی همراه با معادل های آنها در زبان فارسی است.

یکی از ویژگی های مهم این کتاب که آن را پربار و غنی می سازد، قرار دادن چند معادل، ضرب المثل یا مصطلح فارسی در برابر هر تعبیر یا اصطلاح عربی است. این چندگانگی که از معادل های مورداستفاده در زبان ادبی و رسمی تا زبان عامیانه و محاوره ای را دربرمی گیرد، به مترجم کمک می کند تا به تناسب شأن و موقعیت متن، معادل مناسب خود را برای اصطلاح بکار رفته، انتخاب کند.

ویژگی مهم دیگر کتاب، معادل یابی برای تعبیرات رایج در زبان عربی است. بر اساس توضیح مؤلف محترم در مقدمه کتاب، «تعبیر اصطلاحی» به کلمات و ترکیباتی گفته می شود که دارای معانی ثانویه و غیرمستقیم هستند. به بیان دیگر، معانی تک تک واژگان، بامعنای حاصل شده از ترکیب آنها متفاوت است. به طور کلی، تعابیر و مصطلحات، شامل طیف وسیعی از ترکیبات در هر زبان می باشند که به دلیل دارا بودن معانی ثانویه و غیرمستقیم، یکی از چالش های اساسی در ترجمه ی متون به شمار می روند.

ازاین رو یافتن معادل مناسب برای این گروه از ترکیبات، می تواند تا حدود زیادی به رفع مشکلات ترجمه متون کمک کند. نکته شایان توجه دیگر در کتاب، معادل یابی برای بسیاری از تعبیرات مورد کاربرد در زبان عربی امروزین است. تعبیراتی از قبیل «الفراغ السیاسی» (قحط الرجال) و «علی قدم وساق» (بی وقفه، همواره) از تعبیراتی هستند که امروزه در متون مطبوعاتی و رسانه ای کشورهای عربی به فراوانی به چشم می خورند و در کتاب برای آنها معادل مناسبی انتخاب شده است. از ویژگی های مهم دیگر کتاب، ارائه توضیحات و اطلاعات جامع و کافی برای بسیاری از ضرب المثل ها و تعبیرات عربی است.

بر این اساس، خواننده با بهره گیری از این توضیحات می تواند به ژرف ساخت معنایی اصطلاح و ضرب المثل پی برده، ارتباط معادل انتخاب شده با مفهوم ضرب المثل را در دو زبان عربی و فارسی درک کند. در این خصوص به عنوان مثال می توان به توضیحات ارائه شده برای ضرب المثل «رب رمیة من غیر رام» و یا تعبیر «کذبة ابریل» مراجعه کرد.

به هرحال، کتاب «فرهنگ امثال و تعابیر عربی – فارسی» با برخورداری از ویژگی های فوق می تواند ابزاری سودمند در دست مترجمان آثار عربی و پژوهشگران زبان و ادبیات عرب باشد. کتاب، با ظاهری آراسته و جلد گالینگور در قطع معمولی از سوی انتشارات فرهنگ معاصر به علاقه مندان کتاب و مطالعه تقدیم شده است و تهیه آن به تمام مترجمان، استادان، محققان و علاقه مندان زبان و ادبیات عربی توصیه می شود.